De Amsterdamse kennisinstellingen (VU, VUmc, AMC, UvA en HvA) brengen vanaf vandaag hun Technology Transfer Offices onder in het nieuwe expertisecentrum Innovation Exchange Amsterdam (IXA). Vroeger had elke Amsterdamse kennisinstelling zijn eigen “technology transfer office” en werd en nauwelijks samengewerkt, maar die tijd is voorgoed voorbij: Vandaag was de feestelijke inauguratie van de IXA: een nieuwe fusie-organisatie die moet gaan zorgen voor kennisdeling tussen de Amsterdamse kennisinstellingen en het bedrijfsleven en “de maatschappij als geheel”.
Amsterdam moet een grote inhaalslag maken
Niemand minder dan prof. Emmo Meijer was uitgenodigd op het IXA-openingsevent op het Science Park, om zijn licht te laten schijnen op deze Amsterdamse doorbraak, maar erg feestelijk werd zijn verhaal niet. Als hoogleraar, en directeur van R&D afdelingen van diverse multinationals (Unilever, FrieslandCampina) weet hij waar hij het over heeft. Zijn conclusie: Goed initiatief, zeker een stap in de goede richting, er is veel potentie, maar “het nieuwe IXA heeft nog een hele lange weg te gaan”. Amsterdam loopt op het gebied van kennisvalorisatie nog ver achter op regio’s als Brainport (Eindhoven) en Leuven.
Leuven als voorbeeld
Als lichtend voorbeeld noemde hij het Leuvense zusje van IXA, met een jaaromzet van €200m, een winst van €40m; in de afgelopen 10 jaar werd maar liefst €500m durfkapitaal geïnvesteerd in Leuvense spin-offs (een veelvoud van wat er in Amsterdam gebeurt). Meijer: “dat zou een mooi doel kunnen zijn voor IXA in 2025”. Amsterdam loopt dus niet bepaald voorop….maar er is wel veel potentie. Vooral bij de alfa en gamma wetenschappen kan Amsterdam leidend worden om wetenschap te “vermarkten” of in te zetten voor maatschappelijke uitdagingen zoals bijvoorbeeld verduurzaming, of het tegengaan van pesten op scholen.
Succesfactoren
Verder had Meijer heel veel goede adviezen voor het nieuwe IXA en voor Amsterdam als kennisstad in het algemeen. Een greep:
• Opereer autonoom (niet voor elke beslissing een terug naar de baas), werk vanuit een heldere visie, en integraal: je moet een breed en samenhangend pakket aan diensten bieden (intellectueel eigendom, ondernemerschapsondersteuning, durfkapitaal, juridische ondersteuning, marketing, etc).
• Zorg dat de organisatie “superprofessioneel” is: alleen het beste is goed genoeg, en zorg dat je topmensen in huis hebt.
• Organiseer de aanjaagfunctie van ondernemerschap heel dicht bij de werkvloer (dus de onderzoeksgroepen en het onderwijs), en zorg dat ook de revenuen daar terecht komen.
• Doe veel aan “ideation”: zorg dat je heel veel ideeën genereert, dan kun je daarna selecteren en focussen of de beste. Te vaak is er eerder een tunnelbenadering, waar een klein aantal projecten (te) lang wordt ondersteund.
• Richt je niet alleen op de grote bedrijven: die hebben clubs als IXA meestal niet nodig. Die weten zelf heel goed de weg, kennen de profs en onderzoeksgroepen waar ze mee willen werken.
• Het kennisintensieve midden- en klein bedrijf is een belangrijke groep. Veel bedrijven in dit segment zitten al jaren in dezelfde groef (“historisch ecosysteem”), en moeten op zoek naar nieuwe verdienmodellen. Dat vraagt een kennisimpuls, en ook nieuwe partners. Een TTO kan helpen om nieuwe netwerken te doen ontstaan. Ook hogescholen (de HvA is partner in IXA!) zijn hier belangrijk
• Richt je niet alleen op bedrijven maar ook op maatschappelijke organisaties die zich bezighouden met het oplossen van maatschappelijk uitdagingen. Die koppelen aan onderzoek is heel belangrijk.
• Over patenten: probeer nieuwe vindingen niet zo snel mogelijk te patenteren. Veel belangrijker is: onderzoek eerst goed de marktwaarde van een vinding, kijk dan naar inbreukrisico’s, en ga pas na die analyse evt patenteren.
• Ontwikkel goede “triple helix’ modellen in de regio, waarin bedrijven, kennisinstellingen en overheden krachten bundelen en samenwerken op specifieke thema’s die passen bij de kracht van de regio (de regio is belangrijker dan het nationale niveau).
• Verbeter de communicatie: Meijer was niet te spreken over de IXA brochures en notities (“ik denk niet ondernemende studenten enthousiast worden van deze teksten”).
Tot slot
Conclusie: Amsterdam heeft heel veel in huis maar is nog geen Boston en zelfs geen Eindhoven. Samenwerken is lastig (betafaculteiten samenvoegen….), maar hopelijk is het begin vandaag gemaakt. En er valt heel veel te leren van wat er elders al is bereikt: het wiel is allang uitgevonden.
N.B. nog een klein puntje mijnerzijds: toen ik op Google de zoekterm “IXA Amsterdam” intypte kreeg ik de vraag “bedoelde u IKEA Amsterdam”…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten