Kenniseconomie, quo vadis?

Het gaat niet goed met de Nederlandse kenniseconomie.....Men leze de NRC van vandaag.

-De overheid geeft al weinig uit aan onderwijs en onderzoek, en gaat nog verder snijden:

a. een paar honderd miljoen op hoger onderwijs. Dat betekent minder docenten, vollere lokalen, minder individuele aandacht, en dus zeer waarschijnlijk een lagere kwaliteit.

b. de FES gelden vallen weg voor onderzoek (aardgasbaten die voor onderzoek werden aangewend, ongeveer 500 miljoen per jaar). Dat scheelt heel veel geld voor Nederlandse universiteiten, en zal zich vooral vertalen in aanzienlijk minder AIO's en postdocs (schattingen gaan uit van 3000 minder, op een totaal van 10,000 AIOs en postdocs),  minder wetenschappelijke publikaties, en nog minder perspectief voor jonge mensen die een wetenschappelijke carriere willen.

-Bedrijven geven ook al heel weinig uit aan R&D; 0,9% van het BBP (Nederland zit in de Europese staart; het EU gemiddelde is 1,3%). Heeft ook te maken met de Nederlandse sectorstructuur die sterk op diensten is gericht, en daar wordt minder aan R&D uitgegeven. Maar het percentage daalt: In 1999 was het nog 1,1%.

....Maar hoe erg is het eigenlijk? Een paar relativeringen zijn op zn' plaats:

-Het percentage dat we aan R&D uitgeven is gedaald, maar het BBP in Nederlands is in de afgelopen 10 jaar veel sneller gegroeid dan het Europese gemiddelde. Als je daarvoor corrigeert ziet het plaatje re heel anders uit.

-Over R&D uitgaven: meer R&D leidt niet altijd tot meer groei. Zweden is het voorbeeld waarbij extreem hoge R&D uitgaven niet leiden tot meer groei. Bovendien wordt innovatie in de dienstensector nooit gemeten in de rankings (dat is ook heel moeilijk), terwijl Nederland het toch vooral van handel en diensten moet hebben. Misschien zijn we dus veel innovatiever dan uit deze cijfers blijkt.

-de Nederlandse economie is zeer flexibel en sterk, onze productiviteit behoort tot de hoogste in de wereld, de de groei is de afgelopen decennia hoger dan het EU gemiddelde. Welke schade richten de al jaren dalende uitgaven dan precies aan? Dat is nog nooit echt overtuigend uitgezocht. Ik schat in dat mijn punt a het meest fnuikend zal blijken.

De KIA-coalitie (een groot aantal partijen in NL die de kenniseconomie een warm hart toedragen) laat vandaag weten dat in 2020 de Nederlandse publieke uitgaven aan kennis en innovatie tussen de 4,5 en 6 miljard euro hoger moeten zijn, en de private investeringen tussen de 2,5 en 4,5 miljard euro. In een latere blog kom ik hierop terug.

slimme nieuwe steden?

Fast Company presenteert een top 10 van 'smartest cities on earth'. Met 'smart' wordt dan vooral bedoeld: veel ICT en andere technologie. Hoe slim het echt is moet nog blijken want veel van de steden zijn nog in aanbouw.

Een paar opvallende steden in de lijst:

op nummer 2: Lavasa, India. Deze stad, geheel door een private ontwikkelaar uit de grond gestampt,  gaat volgend jaar naar de beurs, tegen een geschatte waarde van $437 miljoen. Een stad vol met 'smart homes' en allerhande technologische snufjes, op 3 uur van booming Mumbay. De eerste 50,000 woningen zijn al verkocht.

Op 4: Skolkovo, Rusland. Een 'science city' vlakbij Moskou, die Silicon Valley moet gaan evenaren (na het mislukken van eerdere pogingen tijdens het Sovjetregime). Hier komen topuniversiteiten, high-tech multinationals, en woningen voor expats, en supersnel Internet is natuurlijk overal. Kosten noch moeite worden gespaard voor Medvedev's prestigeproject. Dit jaar gaat de spade de grond in (dus hoe kan het eigenlijk nu al in de top 10 staan?)

Op 5 en 7: Twee nieuwe woestijnsteden, als antwoord op de olie-economie die een keer uitgeput zal zijn. Het gaat om Masdar (Verenigde Arabische Emiraten) en King Abdullah Economic City (Saudi-Arabie), kortweg KAEC. Ook hier weer de ambities om kenniswerkers aan te trekken. KAEC wil vooral goed worden in online overheidsdiensten; De koning wil dat er een miljoen mensen komen wonen, vooral jonge mensen. Masdar (nabij Abu Dhabi) moet vooral erg eco worden (o.a. alleen electrische auto's), en wil zich onderscheiden door retro-architectuur in plaats van blinkende torens.

op 10: Nano City, India. Alweer een geheel nieuwe stad, bestemd voor een miljoen inwoners, ontwikkeld door een rijke tycoon. Zou een 'slimme en groene' stad moeten worden.

Zijn dit de steden van de toekomst? Misschien over 10 jaar nog eens gaan kijken hoe ze erbij liggen.